دادگاهی در بلاروس آلس بیالیاتسکی، برنده صلح نوبل۲۰۲۲ را به اتهام آنچه «ورود غیرقانونی پول نقد با هدف راه‌اندازی اعتراضات ضدحکومتی» خوانده به ۱۰ سال زندان محکوم کرده است. حامیان این فعال مدنی و حقوق بشر می‌گویند دولت اقتدارگرای الکساندر لوکاشنکو، به دنبال ساکت کردن آقای بیالیاتسکی است.
آلس بیالیاتسکی، سال گذشته به طور مشترک با دو نفر دیگر برنده جایزه نوبل صلح شد.
او در سال ۲۰۲۱ و در پی اعتراضات گسترده که پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز بلاروس در این کشور آغاز شده بود دستگیر شد و اکنون متهم شده که با «قاچاق پول نقد» به داخل بلاروس، به دنبال تامین منابع مالی برای اعتراضات ضدحکومتی بوده است.
در جریان اعتراضات گسترده سال ۲۰۲۰ در بلاروس، پلیس با خشونت معترضان را سرکوب کرد، هزاران نفر را بازداشت و زندانی کرد و الکساندر لوکاشنکو که برنده شدن مجدد او در انتخابات با تردیدهای فراوان روبرو بود، معترضان را متهم به حمایت از سوی «دشمنان خارجی» کرد.
اکنون آلس بیالیاتسکی، یکی از چهره‌های برجسته این اعتراضات در کنار دو نفر دیگر یعنی والنتین استفانوویچ و ولادیمیر لبکوویچ دادگاهی شده است.
بنابر گزارش گروه حقوق بشری ویاسنا که آقای بیالیاتسکی در سال ۱۹۹۶ تاسیس کرد، دو نفر دیگر، یعنی والنتین استفانوویچ و ولادیمیر لبکوویچ هم به ترتیب به ۹ و ۷ سال زندان محکوم شده‌اند.
هر سه چهره برجسته مخالفان دولت می‌گویند بیگناهند و دادگاه آنها با مقاصد سیاسی ترتیب داده شده است.
ناتالیا پینچوک، همسر آقای بیالیاتسکی گفته: «آشکار است که دادگاه علیه مدافعان حقوق بشر و به علت فعالیت آنها برای حقوق بشر» ترتیب داده شده بود و بسیار «بیرحمانه» حکم داده است.
سوتلانا تیخانوفسکایا، رهبر مخالفان دولت که از سال ۲۰۲۰ و همزمان با اوج‌گیری اعتراضات در خارج از این کشور و به نوعی در تبعید به سر می‌برد حکم دادگاه را «ترسناک» خوانده و گفته: «ما باید برای مقابله با این بی‌عدالتی شرم‌آور و آزادی آنها هر کاری می‌توانیم انجام دهیم».
بریت ریس-اندرسون، دبیر کمیته نروژی نوبل که جوایز نوبل را اهدا می‌کند حکم دادگاه را «تراژدی» خوانده و آن را متاثر از «انگیزه‌های سیاسی» دانسته است.
جوزف بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم این حکم را محکوم کرده و دادگاه را «نمایشی» خوانده است و گفته «این هم یک نمونه مخوف دیگر از رژیم لوکاشنکو که تلاش می‌کند هر کسی که برای اعاده حقوق بشر و حقوق بنیادین مردم بلاروس تلاش می‌کند را ساکت کند».
بنابر برآورد انجمن حقوق بشری ویاسنا که آقای بیالیاتسکی در سال ۱۹۹۶ تاسیس کرد، هم اکنون ۱۴۵۸ زندانی سیاسی در زندان‌های بلاروس در حبس‌اند.
سال گذشته و در جریان اعطای جایزه صلح نوبل به آقای بیالیاتسکی، خانم ریس-اندرسون گفت دولت بلاروس «سالهاست به دنبال ساکت کردن» اوست.
آقای بیالیاتسکی در سال ۲۰۱۱ هم یک بار به اتهام «فرار مالیاتی» به سه سال زندان محکوم شده بود. اتهامی که او رد کرده است.
از الکساندر لوکاشنکو که متحد نزدیک ولادیمیر پوتین است، تحت عنوان «آخرین دیکتاتور» اروپا یاد می‌شود.
او که پس از اعتراضات انتخاباتی سال ۲۰۲۰ بیشتر به مسکو نزدیک شده، طی یک سال گذشته با اجازه به نیروهای روسی برای استفاده از مرزهای این کشور در حمله به اوکراین با انتقادهای جهانی روبرو بوده است.
اتحادیه اروپاو آمریکا به همین دلیل و همچنین به علت سرکوب مخالفان در بلاروس، آقای لوکاشنکو را تحریم کرده‌اند.